Stanowisko Konsultanta Krajowego w dziedzinie Anestezjologii i Intensywnej Terapii w sprawie obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej kryteriów i sposobu stwierdzania trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu
Opublikowano 11.10.2013 r.
Stanowisko Konsultanta Krajowego w dziedzinie Anestezjologii i Intensywnej Terapii w sprawie obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej kryteriów i sposobu stwierdzania trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu opublikowanych w dniu 17 lipca 2007
W związku z publiczną, szeroko komentowaną w mediach, wypowiedzią Pana prof. dr hab. Jana Talara, który zakwestionował rzetelność oraz naukową wiarygodność obowiązujących w Polsce przepisów prawa w sprawie kryteriów i sposobu stwierdzania trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu, podaję do publicznej wiadomości, że mija się On całkowicie z prawdą w zakresie stosowania podstawowych pojęć medycznych. Uszło bowiem uwadze Pana Profesora Jana Talara, że w Polsce obowiązują zasady stwierdzania śmierci całego mózgu, określone w obwieszczenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lipca 2007, nie zaś kryteria śmierci pnia mózgu, które obowiązywały wcześniej. Od tej istotnej zmiany legislacyjnej upłynęło już ponad 6 lat.
Zgodnie z aktualnie obowiązującą wiedzą, niekiedy po ciężkim uszkodzeniu mózgowia dochodzi do niepoddającego się leczeniu obrzęku mózgu, wzrostu ciśnienia wewnątrzczaszkowego powyżej wartości średniego ciśnienia tętniczego i ostatecznie zatrzymania mózgowego przepływu krwi. Zatrzymanie mózgowego przepływu krwi w opisanym mechanizmie jest nieodwracalne i prowadzi do śmierci mózgu.
Obowiązujące w Polsce kryteria rozpoznawania śmierci mózgu są bardzo podobne do kryteriów stosowanych w innych krajach, a w niektórych aspektach są od nich wręcz bardziej restrykcyjne. W Polsce, w przeciwieństwie do innych krajów, w większości przypadków wykonywane są badania potwierdzające zatrzymanie przepływu mózgowego krwi. Brak przepływu krwi przez mózg wyklucza przeżycie jakichkolwiek struktur mózgowia. Diagnostyka prowadzona tak precyzyjnie wyklucza rozpoznanie śmierci mózgu u osoby, u której taka śmierć nie nastąpiła. Dlatego też nieprawdziwe jest twierdzenie Pana Profesora Jana Talara, że „śmierć pnia mózgu” a właściwie śmierć mózgu nie istnieje, a narządy pobierano od osób żywych.
Rozpoznanie śmierci mózgu umożliwia komisji stwierdzenie i orzeczenie o zgonie pacjenta. Z tą chwilą kontynuowanie procesu leczniczego jest bezzasadne wobec szacunku dla ciała zmarłego, stając się poważnym nadużyciem. „Leczenie” osoby zmarłej stanowi profanację jej ciała i jednocześnie powoduje wyczerpywanie i tak niedostatecznych zasobów ochrony zdrowia, stając się wysoce nieetycznym w wymiarze społecznym i zawodowym. Dlatego też po stwierdzeniu śmierci mózgu i w konsekwencji zgonu pacjenta całkowicie ustaje obowiązek terapeutyczny wobec zmarłego. W takiej sytuacji należy zakończyć wszelkie formy leczenia z wyłączeniem respiratora włącznie.
Wspomniane powyżej rozważania prowadzą do stwierdzenia, które w świetle obowiązujących przepisów ma charakter kluczowy: rozpoznanie śmierci człowieka jest rozpoznaniem nietransplantacyjnym i powinno być dokonywane niezależnie od perspektywy pobrania narządów. Natomiast podtrzymywanie funkcji narządów zmarłego po rozpoznaniu śmierci mózgu jest uprawnione i powinno być prowadzone w przypadku możliwości pobrania i przeszczepienia narządów, jak również wtedy, gdy osobą zmarłą jest kobieta w zaawansowanej ciąży.
Konsultant Krajowy
w dziedzinie Anestezjologii i Intensywnej Terapii
prof. dr hab. Krzysztof Kusza
Do wiadomości
1.Minister Zdrowia Bartosz Arłukowicz
żródło: http://anestezjologia.bydgoszcz.pl/index.php?option=com_docman&task=doc_download&gid=187